Cumae (İtalyanca: Cuma)

Cumae (İtalyanca: Cuma), Güney İtalya'da, Cumae Körfezi kıyısında, Napoli'nin yaklaşık 19 km batısında antik kent. Yunanistan anakarasının batısındaki büyük olasılıkla en eski eski Yunan kolonisi olan Cumae'de bir kadın kahinin (Sibylla) yaşadığı mağara günümüze değin bozulmadan kalmıştır. İÖ 750-740 dolayında Halkisli Yunanlıların tarafından kuruldu. Kolonlar önce Aenaria (Ischia) adasına ayak bastılar, daha sonra anakaraya yerleştiler. Cumae zamanla Campania Ovasının en verimli yörelerini denetim altına alarak hızla refaha kavuştu. Bu sayede, İÖ 6. yüzyılın ikinci yarısı ile İÖ 5. yüzyılın ilk yarısında Cumae'li Yunanlılar başlıca düşmanları Etrüsklere karşı başarıyla mücadele edecek güce ulaştılar. Ama İÖ 440'ta Etrüsk egemenliğine son veren Samnililer, İÖ 428 ya da İÖ 421'de Cumae'ye üstün geldiler. Bu tarihten sonra kentin Yunanlı özelliği birçok alanda sürdüyse de, Yunan kültürünün temel boyutları yok edildi. Cumae'ye özgü zarif sikkeler artık yapılmaz oldu, Yunancanın yerini İtalyan kökenli Osk dili, daha sonra da Latince aldı. İS 338'de Roma İmparatorluğu'na katılan Cumae bu dönemde sakin bir taşra kenti oldu, 1205'te de yıkıldı. Bütün bu dönemlerden kalma kale ve mezar kalıntıları kentin akropolis tepesi ile yöredeki çeşitli yerlerde düzenlenen kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Cumae ve Etrüsk alfabesinin birbirlerine çok benzemeleri Etrüsklerin alfabeyi buradan aldığını düşündürtmüştür. Fakat Etrüsk alfabesinde Grek alfabesinde olmayan ve eski zamanlarda kaybolmuş Fenike harflerinin bulunması Etrüskler’in alfabeyi İtalya’nın Grek kolonizasyonu öncesinde aldığını düşündürtmektedir.